قدمت قالی‌بافی در استان كردستان

از قدمت قالی‌بافی در استان كردستان، اطلاع دقیقی در دست نیست. اما به اعتبار قالی اصیل و عشایری آن می‌توان قدمت فرش‌بافی در كردستان را در سده‌های طولانی دانست. بر اساس مطالعات انجام شده، مراكز شمالی استان كردستان، دارای سوابق طولانی‌تری در قالی‌بافی هستند كه مضمون برخی از نقوش آن‌ها، ( نقوش باغی و گلستان) تاریخی بیش از هزار سال را برای آن رقم می‌زند.

در كتاب تحفه ناصری نوشته میرزا شكرالله سنندجی، به وجود قالیچه‌های نفیس و با ارزش كه به سفارش امرا و روسای ایلات و عشایر و به قصد هدیه و پیش‌كش به مقامات، و به ندرت برای وقف به مساجد و اماكن متبركه اشاره شده است.

وجود نمونه‌های جالبی از عصر قاجار كه در موزه فرش ایران نگه داری می‌شود، از حضور قدرتمند قالی‌بافی در سنندج و بیجار حكایت می‌كند.

قالی‌بافی كردستان پیوند عمیقی با زندگی كردان دارد. زمخت و خشن بودن بافته‌ها، به دلیل كاربرد پشم خشن كردی، و طرح‌های شكسته و دارای زوایای شكسته، یادآور مسیرهای صعب العبور منطقه كوهستانی پرپیچ وخم كردستان و روحیات مردمی است، كه در این مسیرها كوچ می‌كنند یا زندگی می‌كنند.

در فرش‌های آن‌ها اشكال، وجوه نمادین دارند و گویای واقعیات پیرامون طی ادوار متمادی و كسب مهارت در این هنر بوده است. نقوش عمدتا ریشه در باورهای كردها دارد و ارتباط عمیقی با كار، ازدواج، امور روزمره، دعا و تعویذ و مرگ در فرهنگ كردی دارد.

قالی کردستان به عنوان یکی از معروف‌ترین قالی‌های ایرانی به سه سبک: بافت سنه، بافت بیجار(گروس) و بافت عشایری موجود است.

نخ به کار رفته در قالی‌های کردستان، پشم دست ریس محلی است که در تار و پود و پرز به کار رفته است که به تدریج و به مرور زمان، تار و پود پنبه‌ای شده است. در کردستان تمام شیوه‌های تخت، نیم لول و تمام لول ( درقالی‌های بیجار) مورد استفاده قرار می‌گیرد.